Friday, September 3, 2010

Yoko Tawada – Where Europe Begins

Όπως λέει κι ο Βιμ Βέντερς στον πρόλογο του βιβλίου, αυτό θα μπορούσε να γραφτεί μόνο από μια γιαπωνέζα.
Το Where Europe Begins είναι μια εξαιρετική συλλογή διηγημάτων, που ανήκει σ’ αυτό το είδος λογοτεχνίας που θα αποκαλούσαμε μετά-μεταμοντέρνο. Όνειρο και πραγματικότητα, φαντασία και ζωή, μύθος και ιστορία, δένουν αρμονικά και ανατρεπτικά σ’ αυτά τα κείμενα. Η συγγραφέας μοιάζει να παίζει μαζί μας και τους ήρωές της, να μας κλείνει πειρακτικά το μάτι και να μας λέει: Τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται.
Τη συλλογή ανοίγει το The Bath, μια ιστορία όπου οι πρωταγωνιστές αλλάζουν συνεχώς ρόλους, σαν πρόσωπα παραμορφωμένα απ’ της πραγματικότητας τον καθρέφτη, σαν... μαριονετίστες.
Το The Reflection που ακολουθεί, είναι ένα εξαιρετικά ποιητικό κείμενο που μιλά για τον πνιγμό ενός μοναχού σε μια λιμνούλα -δρόμο που θ’ ακολουθήσει κι ένα νεαρό κορίτσι.
Μια ακροβασία στις λέξεις, τις έννοιες, το όνειρο και την πραγματικότητα, επιχειρεί η συγγραφέας στο Spores, την ιστορία κάποιου που θέλει να... νοικιάσει τ’ αυτί της ηρωίδας, ενώ μέσω του Canned Foreign που συναντάμε μετά, με τη βοήθεια της Σάσιας και της Σόνιας, κάνουμε ένα ταξίδι στη γλώσσα και τον πλούτο της.
Μια γυναίκα γεμάτη φοβίες γνωρίζουμε στο The Talisman, την Γκίλντα, η οποία μαζεύει ένα σωρό φυλακτά, που έχουν σκοπό να την προστατεύσουν από τον εξωγήινο που κρύβεται μέσα της, ή μέσα στον υπολογιστή, ή ακόμη και μέσα στη σούπα της.
Το Raisin Eyes είναι η ιστορία ενός κοριτσιού του οποίου ο μπαμπάς έγινε γυναίκα όταν έφαγε ψωμί απ’ το φούρνο. Ένα κείμενο που μοιάζει χιουμοριστικό, αλλά δεν είναι.
Περισσότερο μ’ ένα δοκίμιο για τη γλώσσα, την ακοή και την αφήγηση, παρά με διήγημα μοιάζει το γραμμένο μ’ ανάλαφρο τρόπο Storytellers Without Souls.
Στο Tongue Dance η Τάβατα μοιάζει να κάνει τραμπάλα στους ιστούς του παραλόγου, καθώς μας αφηγείται την ιστορία μιας κοπέλας που ονειρεύεται ότι έχει μεταμορφωθεί σε μια τεράστια γλώσσα.
Το διήγημα που δίνει τον τίτλο στη συλλογή είναι ένα από τα καλύτερά της. Εδώ έχουμε την ιστορία μιας κοπέλας που ξεκινά από την Ιαπωνία για ένα μακρινό ταξίδι. Στην αρχή παίρνει ένα καράβι για την δυτική Σιβηρία, από όπου θα επιβιβαστεί στον υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο, που θα την πάει Εκεί Που Αρχίζει η Ευρώπη. Η ηρωίδα γράφει το ταξιδιωτικό της κείμενο προτού καν ξεκινήσει, ώστε να ξέρει τι θα πει μετά. Η αφήγηση εδώ μοιάζει αποσπασματική, καθώς θραύσματα από το χθες και το σήμερα, από τους μύθους και την πραγματικότητα, γίνονται ένα. Μέσα από τα ταξίδι της ηρωίδας μαθαίνουμε κάποια πράγματα για την Κοιμισμένη Γη (Σιβηρία), για ανθρώπους και παραδόσεις.
Εξαιρετικό είναι και το A Guest, με το οποίο κλείνει η συλλογή. Είναι η ιστορία μιας γυναίκας που πηγαίνει στο γιατρό, αφού νιώθει έντονους πόνους στ’ αυτί, για ν’ ακούσει εμβρόντητη απ’ τον τελευταίο ότι είναι... έγκυος. Στη συνέχεια τη βλέπουμε ν’ αγοράζει ένα βιβλίο απ’ τη λαϊκή αγορά, το οποίο όμως όπως θ’ ανακαλύψει σύντομα είναι κασέτες. Κασέτες, όμως, όπου κάποια φωνή αφηγείται ένα μυθιστόρημα. Η φωνή εκείνη ακριβώς είναι που θα την οδηγήσει στα όρια της παράνοιας, καθώς θ’ αρχίσει να στοιχειώνει τον ύπνο και τον ξύπνιο της, και που θα την αναγκάσει να πάρει ακραία μέτρα: να προσπαθήσει δηλαδή να εξολοθρεύσει το... αλφάβητο. Ένα διήγημα, όπου τα όρια καταργούνται και τίποτα δεν μοιάζει να ’ναι αληθινό.
Το Where Europe Begins είναι μια από τις καλύτερες συλλογές διηγημάτων που διάβασα τα τελευταία χρόνια και ανεβάζει σε νέα ύψη την εκτίμηση που τρέφω προς τις γιαπωνέζες συγγραφείς.

No comments:

Post a Comment