Haruki Murakami – Kafka on the Shore

Το Kafka on the Shore είναι το πρώτο βιβλίο του Χαρούκι Μουρακάμι που έπιασα στα χέρια μου και μπορώ να πω ότι δε με απογοήτευσε. Αρχικά ήμουν επιφυλακτικός, επειδή όπως και να το κάνουμε ο άνθρωπος είναι σταρ, αλλά διαβάζοντας αυτό το μεγάλο μυθιστόρημα αντιλήφθηκα ότι έχει κάθε δικαίωμα στη φήμη που τον ακολουθεί.
Περπατώντας στα καλά χαραγμένα μονοπάτια του ιαπωνικού μεταφυσικού, ο συγγραφέας μας παρουσιάζει μια σφιχτοδεμένη ιστορία, όπου ο μύθος και η πραγματικότητα είναι ένα και το αυτό, ή αν προτιμάτε συμπληρώνουν το ένα το άλλο.
Οι ήρωες του βιβλίου είναι ουσιαστικά δύο: ο Κάφκα, ένας δεκαπεντάχρονος που το σκάει απ’ το σπίτι, προτού «εκραγεί», και ο Νακάτα, ένας κάπως λειψός στο μυαλό ηλικιωμένος άντρας που είναι επαγγελματίας αναζητητής χαμένων γάτων. Τους δύο αυτούς διαμετρικά αντίθετους χαρακτήρες ενώνει ένα αόρατο νήμα, που διασχίζει τις δεκαετίες, αλλά και ενώνει τους κόσμους. Γύρω απ’ αυτούς περιστρέφονται και κάποιοι άλλοι άνθρωποι, που έχουν να παίξουν ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο ρόλο στην υπόθεση: Ο ανδρόγυνος βιβλιοθηκάριος Οσίμα, που θέτει τον Κάφκα υπό την προστασία του με το που φτάνει στη μικρή τους πόλη, η δεσποινίς Σαέκι που μοιάζει να είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, ο αινιγματικός Τζόνι Γουώκερ, που φέρνει τον Νακάτα στα όρια της απελπισίας, και ο Χοσίνο, που χωρίς καλά-καλά να το σκεφτεί αποφασίζει να συνοδέψει τον ηλικιωμένο άντρα σ’ ένα ταξίδι αναζήτησης.
Ο Μουρακάμι φτιάχνει μια ιστορία σαν παραμύθι, όπου πρόσωπα και εποχές συγχέονται, όπου το μυστήριο είναι ο κανόνας, κι όπου η λύση είναι πάντα εμφανής, αλλά ίσως όχι αυτή που περιμένουμε. Οι ήρωές του είναι άνθρωποι με πάθη, με μυστικά, με ενοχές, αλλά και μόνοι – απόλυτα μόνοι. Όσο κι αν τα μονοπάτια τους συναντιούνται, όσο κι αν δένονται μεταξύ τους, η μοναξιά είν’ αυτή που επιβάλλει τους κανόνες στις ζωές τους, η απομόνωση. Ο μοναδικός που μοιάζει να ξεφεύγει απ’ τον κανόνα είναι ο Νακάτα, που ζει την κάθε μέρα όπως του έρχεται, που αν και φτωχός συμβολίζει τις απλές και πλέον αληθινές αξίες της ζωής, κι ας μην μπορεί να τις εκφράσει με λόγια, κάτι που κάνει ο Οσίμα. Ο τελευταίος, στη διάρκεια μιας συζήτησης με τον Κάφκα αναφωνεί: «Οι γκέι, οι λεσβίες, οι στρέιτ, οι φεμινίστριες, τα φασιστικά γουρούνια, οι κομμουνιστές, οι Χάρε Κρίσνα – όλοι αυτοί δε με ενοχλούν. Δε με ενδιαφέρει τι λάβαρο υψώνουν. Εκείνο που δεν αντέχω είναι οι κενοί άνθρωποι…»
Η μοίρα παίζει άσχημα παιχνίδια στην πλάτη των ηρώων, αλλά αυτή είναι που δίνει και την τελική λύση. Όπως λέει κάπου και το αγόρι με το όνομα Κοράκι (Κάφκα στα τσέχικα): «Μερικές φορές η μοίρα μοιάζει με μια μικρή αμμοθύελλα, που αλλάζει συνεχώς κατεύθυνση. Αλλάζεις εσύ πορεία, κι αυτή σ’ ακολουθεί. Στρέφεσαι αλλού, κι αυτή προσαρμόζεται».
Σαν ένα ταξίδι είναι αυτό το βιβλίο, στους κόσμους των ψυχών και της φαντασίας, σε αλήθειες που δε χωράνε στην πεζή πραγματικότητα που ζούμε. Ένα απολαυστικό ανάγνωσμα από τον πιο διάσημο εκπρόσωπο της γιαπωνέζικης λογοτεχνίας, που μαγεύει και καθηλώνει.