Banana Yoshimoto – Asleep

Η Μπανάνα Γιοσιμότο είναι η πλέον αγαπημένη μου από τις γιαπωνέζες συγγραφείς, απλά και μόνο επειδή οι ιστορίες της είναι απλές, ουσιαστικές και βαθιά ανθρώπινες. Με εξαίρεση το εξαιρετικό Άμριτα, που θα παρουσιάσω κάποια στιγμή στο μέλλον, όλα τα υπόλοιπα βιβλία της είναι ολιγοσέλιδα καθώς αποτελούνται από διηγήματα και μικρές νουβέλες.
Ολιγοσέλιδο είναι και το Asleep που περιλαμβάνει τρεις ιστορίες, τις οποίες διατρέχει η αίσθηση της απώλειας, η μοναξιά, αλλά και κάποια φυσήματα αισιοδοξίας, αφού οι πρωταγωνιστές του μοιάζουν να θέλουν να μας πουν ότι η ζωή δεν τελειώνει με το θάνατο κάποιου, αλλά συνεχίζεται, ίδια μα διαφορετική, πιο φτωχή μα στο βάθος πλούσια.
Και σ’ αυτά τα διηγήματα τους πιο σημαντικούς ρόλους διαδραματίζουν οι γυναίκες. Οι γυναίκες της Γιοσιμότο. Τι θέλω να πω μ’ αυτό το τελευταίο; Όποιος έχει διαβάσει κάποια από τα βιβλία της θα καταλάβει, οι υπόλοιποι ας αρκεστούν στο πιο κάτω: οι γυναίκες της συγγραφέως κάθε άλλο από συνηθισμένες είναι. Πρόκειται για γυναίκες που μοιάζουν να ζουν μέσα στο κεφάλι τους, να βιώνουν με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο τη ζωή, να επικοινωνούν με τα πνεύματα.
Έτσι στην πρώτη ιστορία, το Night and Night’s Travelers, διαβάζουμε για το θάνατο ενός ερωμένου και αδελφού, κάποιου που σκορπούσε πάντα χαρά στο πέρασμά του και για τις γυναίκες που άφησε πίσω του: μια αμερικάνα στις ΗΠΑ, που παντρεύτηκε τελικά κάποιον άλλο άντρα, μα που της σημάδεψε ανεξίτηλα τη ζωή, την αδελφή του, που μας αφηγείται τα γεγονότα, και την ξαδέλφη τους τη Μαρί, με την οποία είχε τρελά ερωτευτεί. Η τελευταία είναι εκείνη που μοιάζει να τον έχει γνωρίσει περισσότερο από κάθε άλλη, αφού η παρουσία του φαίνεται να τη στοιχειώνει ακόμη, κάνοντάς την να νιώθει πράγματα, που η κοινή λογική δεν μπορεί να εξηγήσει.
Το μεταφυσικό στοιχείο είναι εκείνο που κυριαρχεί στο Love Songs. Εδώ έχουμε την ιστορία μιας νέας γυναίκας, που έζησε μαζί με κάποια άλλη για καιρό στη σκιά ενός κοινού εραστή, μέσα στο ίδιο σπίτι, τρέφοντας το εγώ τους με μια κοινή αντιπάθεια. Μέχρι που τις εγκατέλειψε. Τότε, θέλοντας και μη, ακολούθησε η καθεμιά το δικό της δρόμο. Η μια έφυγε στο εξωτερικό κι η άλλη παρέμεινε εκεί, να γλύφει τις πληγές και να πίνει καθημερινά μέχρι τελικής πτώσης, αφού όπως υποστηρίζει, αν δεν πιει δεν μπορεί να κοιμηθεί. Το παρελθόν ωστόσο εξακολουθεί να τη στοιχειώνει, καθώς πού και πού ακούει στον ύπνο της το τραγούδι των νεκρών. Ή μάλλον της νεκρής. Ένα τραγούδι που ηχεί εκκωφαντικά μέσα της και δεν την αφήνει να γαληνέψει. Ακολουθώντας, λοιπόν, τη συμβουλή ενός φίλου της επισκέπτεται ένα μάγο ή τσαρλατάνο, ο οποίος τη βοηθά μέσω μιας εξωσωματικής εμπειρίας να συνομιλήσει με το φάντασμα, που δεν είναι άλλο από την αντίζηλό της.
Το Asleep τέλος είναι η ιστορία ενός παράνομου έρωτα. Ή, ίσως όχι και τόσο παράνομου αφού η γυναίκα του εραστή βρίσκεται σε κώμα. Η ηρωίδα του, από τον καιρό που έμεινε χωρίς δουλειά, αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα: κοιμάται όλο και πιο πολύ. Και το κακό είναι ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι για να το αλλάξει αυτό. Τα μάτια κλείνουν μόνα τους, με κάθε ευκαιρία, και δεν ανοίγουν με τίποτα, εκτός όταν της τηλεφωνεί ο εραστής της. Αλλά κι αυτό μόνο στην αρχή, αφού στη συνέχεια η κατάσταση θα φτάσει στο απροχώρητο και θα πάψει να απαντά ακόμη και τα δικά του τηλεφωνήματα, αφού της είναι αδύνατο να ξυπνήσει. Μέρα με τη μέρα μοιάζει να πλησιάζει επικίνδυνα τα όρια της απελπισίας, καθώς νιώθει τη ζωή γοργά να την προσπερνά και να χάνεται. Από το αδιέξοδο που αντιμετωπίζει έρχεται να τη βγάλει ένας από μηχανής θεός, σε μια συνάντηση που μοιάζει βγαλμένη από κάποιο παραμύθι. Ζωή, θάνατος, λύπη, χαρά, επιθυμία και λύτρωση, αυτές είναι οι λέξεις-κλειδιά σ’ αυτή την ιστορία.
Τρεις ακόμη όμορφες ψηφίδες στο υπέροχο λογοτεχνικό μωσαϊκό της καλής συγγραφέως.