Friday, September 3, 2010

Yoko Tawada – Facing the Bridge

Αυτό το μικρό βιβλίο με τις τρεις νουβέλες το απόλαυσα όσο και το πρώτο της Τάβατα που διάβασα, τη συλλογή διηγημάτων Where Europe Begins.
Η Τάβατα δεν είναι μια συνηθισμένη συγγραφέας σε ό,τι αφορά τη γιαπωνέζικη πραγματικότητα αφού εδώ και χρόνια ζει στο Βερολίνο και γράφει τόσο στη μητρική της γλώσσα όσο και στα γερμανικά.
Στις ιστορίες της συνήθως συνυπάρχουν, ή αν προτιμάτε δένουν, αρμονικά το απτό, το πραγματικό, με το μεταφυσικό. Έτσι βλέπουμε πού και πού να λαμβάνουν χώρα συναντήσεις ανάμεσα στους ζωντανούς και τους νεκρούς, φαντάσματα να κόβουν βόλτες εδώ κι εκεί και άλλα ευφάνταστα, που συναντάμε και σε συγγραφείς όπως η Γιοσιμότο και οι δύο Μουρακάμι.
The Shadowman είναι ο τίτλος της πρώτης ιστορίας που συναντάμε εδώ. Βασικός της πρωταγωνιστής είναι ο Άμο, ένα παιδάκι από την Γκάνα που μεταφέρεται μ’ ένα καράβι στο Άμστερνταμ από τους αποικιοκράτες στις αρχές του 18ου αιώνα, που σκότωσαν ολόκληρο το χωριό του, αλλά λυπήθηκαν τον ίδιο. Ο Άμο είναι ένα πανέξυπνο παιδί που μαθαίνει εύκολα τα πάντα, κι έτσι η τύχη του χαμογελά. Το 1727 αρχίζει να σπουδάζει φιλοσοφία και γίνεται ο πρώτος μαύρος που παίρνει δίπλωμα από πανεπιστήμιο της Ευρώπης. Ωστόσο, το παρελθόν του τον κυνηγά και συχνά-πυκνά βλέπει εφιάλτες, που έχουν να κάνουν με τη σκλαβιά. Τελικά επιστρέφει εσπευσμένα στην Αφρική, μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να δώσει ένα γράμμα σε μια γυναίκα που ερωτεύτηκε, κι η οποία τον κατηγόρησε ότι επιχείρησε να της επιτεθεί. Αυτά συνέβνηκαν τότε. Σε μια άλλη παράλληλη ιστορία συναντάμε δυο γιαπωνέζους φοιτητές που μελετούν το έργο του Λέσσινγκ (ή Λάνσινγκ, δεν είμαι σίγουρος). Όπως και νάχει, η σύμπτωση τους οδηγεί στη σύγκρουση, μέχρι που η κοπέλα, η Νανά, υποχωρεί κι αποφασίζει να καταπιαστεί με την ιστορία του Άμο.
Το In Front of Trang Tien Bridge διαδραματίζεται στο Βιετνάμ. Εκεί όπου φτάνει μετά από ένα γράμμα και μια απόφαση της στιγμής η Καζούκο, που εδώ και χρόνια ζει στο Βερολίνο. Η συγγραφέας μας παρουσιάζει μια ηρωίδα με φαινομενικά πολλαπλούς εαυτούς, οι οποίοι ανάλογα με τη στιγμή παίρνουν υπόσταση. Έτσι άλλοτε αναλαμβάνει η δεσποινίς Α, κάποτε η δεσποινίς Β, και πάει λέγοντας. Το ταξίδι της Καζούκο μοιάζει μ’ ένα ταξίδι αυτογνωσίας, αλλά και σαν ένα παιχνίδι της μοίρας. Μια παρόρμηση την κάνει να πάει εκεί, μια τυχαία γνωριμία τη βάζει σε περιπέτειες. Αυτός, ο Τζέιμς, ένας αμερικανός που υποστηρίζει ότι είναι γιαπωνέζος, την κάνει μάλλον άθελά του να δει τη ζωή από μια διαφορετική οπτική γωνία, να αποδεχτεί τις πολλαπλές όψεις της αλήθειας. Όνειρο και πραγματικότητα μπλέκονται συνεχώς και δύσκολα μπορεί να ξεχωρίσει κανείς τι είναι αλήθεια και τι ψέμα.
Η συλλογή κλείνει με την ιστορία Saint George and the Translator. Μια μεταφράστρια πηγαίνει στο σπίτι που της δανείζει ένας φίλος της στις Κανάριες Νήσους για να δουλέψει, αλλά δεν το μπορεί. Το κείμενο δεν της βγαίνει με τίποτα. «Το να διαβάζεις αυτή την ιστορία έμοιαζε με το να τριγυρνάς φορώντας άμμο αντί για παλτό», την ακούμε να λέει κάπου. Παίζοντας πάλι με το χώρο και το χρόνο, με τη φαντασία και την πραγματικότητα, και παρεμβάλλοντας ένθετα του υπό μετάφραση διηγήματος που τελικά δεν παίρνει ποτέ μορφή, η Τάβατα μας ξεναγεί στην ψυχή ενός βασανισμένου και μοναχικού κατά βάθος ανθρώπου, αλλά και στις σκέψεις και τις προκαταλήψεις των κατοίκων των νησιών. Από την αρχή είναι εμφανές ότι η ηρωίδα της δε θα βρει την ολοκλήρωση που ψάχνει, ωστόσο η ιστορία διαβάζεται γρήγορα και ευχάριστα, παρά τη θλίψη και την απόγνωση που σε ορισμένα σημεία εκπέμπει.
Ένα λίγο ασυνήθιστο, αλλά εξαιρετικό βιβλίο.

No comments:

Post a Comment