Akira Yoshimura – Shipwrecks

Το Shipwrecks είναι ένα από εκείνα τα μυθιστορήματα που σε καθηλώνουν πάνω απ’ όλα με την απλότητά τους. Το κείμενο είναι λιτό, σχεδόν ελλειπτικό, κι όμως, ή ίσως ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, καταφέρνει να ζωντανέψει με άμεσο τρόπο στα μάτια του αναγνώστη τις εικόνες από μια μακρινή χώρα, κι από μια ακόμη πιο μακρινή εποχή.
     Τα γεγονότα της ιστορίας διαδραματίζονται στο μεσαίωνα σ’ ένα απομονωμένο παραθαλάσσιο χωριό στην Ιαπωνία. Η φτώχεια εκεί είναι τόσο διάχυτη που τα παιδιά αρχίζουν από πολύ μικρά να δουλεύουν, είτε στη συλλογή αλατιού, είτε στο ψάρεμα, ενώ ο θάνατος μοιάζει μόνιμα να καραδοκεί. Πολλοί άντρες, αλλά και μερικές γυναίκες, για να εξασφαλίσουν την επιβίωση της οικογένειάς τους, πωλούν τους εαυτούς τους σαν σκλάβους. Ό,τι και να κάνουν όμως ποτέ δεν είναι αρκετό. Οι προμήθειες πάντα λιγοστές, ζουν μέρα με τη μέρα και πεθαίνουν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Το μοναδικό πράγμα που θα μπορούσε να τους σώσει, όπως και στο παρελθόν, θα ήταν ένα ναυάγιο. Ένα ναυάγιο που θα προκαλούσαν οι ίδιοι, ανάβοντας φωτιές στην παραλία τις θυελλώδεις νύχτες του χειμώνα, αναγκάζοντας έτσι τους ανυποψίαστους και τρομοκρατημένους ναυτικούς να οδηγήσουν τα καράβια τους στους υφάλους. Τότε οι χωρικοί θ’ ανέβαιναν σ’ αυτά, θα έσφαζαν τους επιβαίνοντες και θα λεηλατούσαν τα φορτία τους – αυτά που θα τους επέτρεπαν να μείνουν ζωντανοί για ένα ακόμη χειμώνα.
     Ένα τέτοιο θαύμα, ένα ναυάγιο δηλαδή, περιμένει να συμβεί κι ο Ισάκου, ο βασικός πρωταγωνιστής σ’ αυτή την ιστορία. Είναι μόλις εννιά χρονών παιδί και είναι ήδη ο άντρας του σπιτιού, αφού ο πατέρας του πουλήθηκε σαν σκλάβος. Ζει με τη μητέρα του και τρία μικρότερα αδέλφια – ένα αγόρι και δύο κορίτσια. Προτού φύγει ο πατέρας του τον έβαλε να του υποσχεθεί ότι θα φρόντιζε τα παιδιά, κι αυτός είπε ότι θα το έκανε, πάση θυσία. Το μόνο που τα πράγματα δε θα αποδειχτούν και τόσο εύκολα γι’ αυτόν, αφού αν και ο πρώτος υπήρξε δεινός ψαράς, ποτέ δεν τον δίδαξε τα μυστικά της τέχνης του. Έτσι θ’ αναγκαστεί να τα μάθει όλα μόνος, κι από την αρχή.
     Η πρώτη χρονιά απουσίας του πατέρα θα αποδειχτεί καταστροφική για την οικογένεια αφού ο Ισάκου, όσο σκληρά κι αν προσπαθεί, δεν μπορεί να παίξει με επιτυχία το ρόλο που του έχει ανατεθεί, με αποτέλεσμα η μικρότερή του αδελφή να χάσει τον αγώνα με τη ζωή. Αυτός ο θάνατος θα τον συνταράξει, αλλά και θα τον πεισμώσει, κι έτσι σιγά σιγά θ’ αρχίσει να σημειώνει τις πρώτες του επιτυχίες. Τα ψάρια θ’ αρχίσουν να τσιμπούν, το φαγητό αν και όχι και πολλή δε θα λείπει πια απ’ το τραπέζι, ενώ κι οι προσευχές, και εκείνου αλλά και ολόκληρου του χωριού θα απαντηθούν, καθώς κάποια αγριεμένη νύχτα του χειμώνα ένα μεγάλο εμπορικό καράβι θα έρθει σα μάννα εκ θαλάσσης και θα τσακιστεί στα βράχια. Φορτωμένο με όλου του κόσμου τα καλά, θα γεμίσει τους κατοίκους του χωριού με ευτυχία. Προτού όμως περάσει και πολύς καιρός θα φτάσει στα νερά τους και ένα δεύτερο καράβι, το οποίο όμως δε θα φέρει δώρα.
     Αυτή είναι μια τρυφερή, αλλά και πολύ σκληρή ιστορία. Μια ιστορία για τους μεγάλους αγώνες και τις μικρές νίκες. Για τις μεγάλες ελπίδες και τις τεράστιες διαψεύσεις. Οι ήρωές του, από τον πρώτο ως τον τελευταίο τραγικοί, μοιάζουν καταδικασμένοι από τις μοίρες να μη γνωρίσουν ποτέ την πραγματική ευτυχία, αφού αυτή, στο τέλος της ημέρας, βαδίζει πάντα χέρι χέρι με την καταστροφή. Ένα βιβλίο εξαιρετικό, και οπωσδήποτε πολύ καλύτερο από το One Man’s Justice, που σας παρουσιάσαμε εδώ παλαιότερα. Αξίζει τον κόπο να διαβαστεί από κάθε φίλο της καλής λογοτεχνίας, γιαπωνέζικης ή μη.